Tokat'ta gezilecek yerler arasında Yağıbasan Medresesi, Anadolu tarihinde önemli yere sahip yapılardan bir tanesidir.
Yağıbasan Medresesi, Anadolu'nun ilk medresesi olma unvanına sahiptir. Yağıbasan Medresesi, 1.Beylikler Dönemi'nden Danişmendlilere ait bir yapıdır. Tokat'ın Niksar ilçesinde bulunan bu önemli medrese, Danişmendli Emiri Nizamettin Yağıbasan tarafından 1157-1158 yılları arasında yaptırılmıştır. Medrese içerisinde o dönemde tıp eğitimi verildiği bilinmektedir. Yapının giriş kısmında medreseye ait kitabe yer almaktadır. Bu kitabenin meali şu şekildedir: “Bu mübarek bina, el melik el âlem, el adil ebu-l Muzaffer Yağıbasan bin Melik Gazi bin Melik Danişment’in emri ile h.552 senesinde yapılmıştır.” Yağıbasan Medresesi, moloz taştan yapılmış, kapalı bir avluya sahiptir. Revaksız ve iki eyvanlı plana sahip olan medrese, Niksar Kalesi'nin içinde yer almaktadır. Kalenin içinde yer almasından dolayı medrese duvarlarının bir bölümü, kale duvarlarına yaslanmıştır. Medresenin portal ve kaplama taşları sökülmüştür. Selçuklu Sultanı II. İzzettin Keykavus döneminde 1247 senesinde onarımdan geçmiştir. O günden sonra yüzyıllar boyunca ihmal edilmiştir ve harap hale gelmiştir. Osmanlı döneminde ise göçmen barınağı olarak kullanılmıştır. 1939 ve 1942 yıllarında bölgede yaşanan depremler, kubbede çok büyük hasara yol açmıştır. Büyük bir kısmı yıkılan Yağıbasan Medresesi, aslına uygun şekilde restore edilmiştir ve turistleri ağırlamaktadır. Yağıbasan Medresesi'ne Nasıl Gidilir ? Nerede ? Ulaşım Yağıbasan Medresesi, Tokat'ın Niksar ilçesinde yer almaktadır. İlçe merkezinde bulunan Niksar Kalesi'nin içinde yer alan medreseye, kolay bir şekilde ulaşım sağlamak mümkündür. Tokat ile Niksar arası 58 kilometredir. Tokat Otogarı'ndan kalkan Niksar dolmuşlarına binerek ilçeye ulaşım sağlayabilirsiniz. Niksar Otogarı'ndan ilçeyi gezerek Niksar Kalesi'ne doğru 30-40 dakikalık bir yolculuk yapabilir veya otogardan dolmuş / taksi gibi araçlara binerek Yağıbasan Medresesi'ne ulaşabilirsiniz.