Tokat; Yeşilırmak Hakkında Bilgiler

Ülkemizin en önemli akarsularından bir tanesi olan Yeşilırmak akarsuyu ülkemiz topraklarında doğup ülkemiz topraklarında denize dökülen akarsulardan bir tanesidir. Ülkemizde ki Kızılırmak, Fırat ve Dicle akarsuları ile birlikte en çok bilinen akarsuların başında gelmektedir.

Yeşilırnak nehrinin özellikleri:

Yeşilırmak nehri ülkemizin İç Anadolu bölgesinde doğmakta kaynağını bu bölgeden alarak birkaç il sınırlarını dolaştıktan sonra Karadeniz bölgesinden Karadeniz'e dökülmektedir. Yeşilırmak  nehri uzunluk itibariyle bir Kızılırmak , Bir Fırat veya bir Dicle nehri kadar uzun olmasa da ülkemizdeki akarsuların bir çoğundan uzun bir akarsudur. Toplam uzunluğu 519 kilometredir. (Aşağı yukarı Kızılırmak nehrinin yarısı kadar bir uzunluğa sahiptir bilindiği üzere Kızılırmak nehrinin uzunluğu 1150 kilometre civarındadır) Yeşilırmak nehrinin doğduğu ilimiz Sivas ilidir. Sivas ilimizin kuzey kısmında bulunan Kösedağ’ın eteklerinde doğmaktadır. Yaklaşık olarak Kösedağın 2800 metre yüksekliğinden kaynak alarak başlamaktadır.

Yeşilırmak Tokat Amasya ve Samsun illerinden geçerken çeşitli akarsularla birleşir. Nehir başlıca 3 kolun birleşmesinden meydana gelir. Kelkit Çayı nehrin en büyük koludur

Yeşilırmak nehri Karadeniz bölgesinde Samsun ilimize bağlı olan Çarşamba ilçesinden denize dökülmektedir ayrıcı burada ülkemizin en önemli alüvyol ovası olan Çarşamba ovasının oluşmasınıda sağlayan akarsu olma özelliğini taşımaktadır. Hasan Uğurlu Barajı Yeşilırmak nehri üzerinde ülkemizin önemli hidroelektrik santrallerinin bulunduğu 4 önemli baraj bulunmaktadır. Bu barajlar Hasan Uğurlu Barajı, Suat Uğurlu Barajı, Ataköy ve Almus Barajları’dır. Yeşilırmak nehri ve üzerinde bulunan barajlar sayesinde sulama yapılmaktadır. Ayrıca yine bu barajlarda bulunan hidroelektrik santralleri sayesinde elektrik üretimi yapılabilmektedir. Yeşilırmak nehrinin su taşıma kapasitesi az olması ve düzensiz olması nedeniyle taşımacılık yapılamamaktadır. Hasan Uğurlu Barajı kurulu güç itibari ile ülkemizin en büyük 10. Hidroelektrik santrali olma özelliğine sahiptir, Yıllık kurulu gücü 500 Mega Wattır. (Bu kurulu güç ülkemizin en büyük hidroelektrik Santrali olan Atatürk Barajı Hidroelektrik santralindeki kurulu gücün yaklaşık olarak 1/5’i kadardır) Yeşilırmak nehri 519 kilometrelik yol güzergahında toplam 3 ilimizin topraklarından geçmektedir. Bu iller sırasıyla Tokat, Amasya ve Samsun illeridir. Suat Uğurlu Barajı Yeşilırmak bu illerimizden geçerken bazı akarsular ile birleşir. Toplam üç kolun birleşmesinden oluşan Yeşilırmak akar suyunun en büyük kolu Kelkit çayıdır. Yeşilırmak nehrinin toplam yağış alanının genişliği 35.000 kilometrekaredir. Bu büyüklük ülkemiz topraklarının yaklaşık olarak 1/22’lik kısmına tekabül etmektedir. Yeşilırmak nehrinin antik çağdaki isminin İris olduğuna ilişkin bazı kayıtlar bulunmaktadır. Yeşilırmak nehri akarsu rejimi bakımından düzensiz olan akarsularımızdan bir tanesidir.

Ortalama debisi saniyede 120 metreküp’tür.

Bugüne kadar ölçülmüş en yüksek debisi ise 1914 metreküp/saniye’dir. Yine ölçülmüş en olan en düşük debisinin ise 1,80 metreküp/saniye’dir. Yeşilırmak nehrinin düzensiz rejimi nedeniyle çeşitli zamanlarda bazı bölgelerde taşkınlara neden olduğu görülmektedir. Özellikle rejimin düzensizliğini bir nebze gidermek açısından akarsu üzerine bazı baraj yapım projeleri ve çalışmaları da sürmektedir.

Kanal Tokat Projesi