Dünya Edebiyatına Dair Bilinmesi Gereken İlk Eserler

Dünya Edebiyatına Dair Mutlaka Bilmeniz Gereken  Önemli  Eserler

Edebiyat tarihine baktığımız zaman  çok önemli eseri bünyesinde barındırdığını görürüz. Romanların, öykülerin, şiirlerin ve oyunların yazınsal çalışmaları tıpkı hayat gibi bir süreç içerisinde gelişip ilerlemiştir. Her bir türün günümüzdeki birikimi, aslında o türün ilk zamanlarına dair ipuçlarını da beraberinde getirir. Temeldeki mantığın sürekliliği, edebi türlerin asıl ayrımını ortaya koyduğu gibi türler arasındaki bağı da biçimsel olarak şekillendirmiştir. İlk eserler önemlidir. Ortaya çıkışları ve taşıdıkları hikâyeler de aynı oranda önem taşımaktadır. Böylece dönemin şartları ve o şartların ağlandığı politik-toplumsal yapı anlaşılabilir ve pek çok sonuca ulaşılabilir.

İlk hikâye yazarı

İlk hikaye yazarı Giovanni Boccaccio’dur. İlk eseri ise Decameron olarak bilinir. 1348 yılında Avrupa’da meydana gelen veba salgınından etkilenen yazar, tanık olduğu olayları ve salgın günlerinde yaşananları kaleme almıştır.

Komedya türünün ilk yazarı

Komedya türünün ilk yazarı olan Aristofanes, MÖ 456-MÖ 386 yılları arasında yaşamıştır ve Lysistrata, Kuşlar, Eşek Arıları gibi oyunları günümüze kadar ulaşmıştır.

 

Deneme türünün kurucusu

Deneme türünün kurucusu Montaigne’dir. 1553-1592 yılları arasında Fransa’da yaşayan yazar, denemelerinde sevgiyi, anlayışı, özgürlüğü ve iyimserliği öğütleyen bir anlayışla var olmuştur.

İlk modern roman

ilk modern roman olarak kabul edilen Don Kişot, Cervantes tarafından 1605 ve 1615 yıllarında iki bölüm halinde yayınlanmıştır.

İlk çizgi macera hikâyesi

Dick Tracy, karikatürist Chester Gould tarafından yaratılmıştır ve ayrıca filme de uyarlanmıştır.

Manas Destanı

Kırgızlar'ın Manas destanı en uzun destan olarak bilinmektedir ve ilk derlemesi Türkolog Wilhelm Radloff tarafından yapılmıştır.

İngiltere'nin ilk Kadın Oyun Yazarı

Aphra Behn, İngiltere’nin ilk kadın oyun yazarıdır ve pek çok oyun kaleme almıştır. Virginia Woolf, kendisiyle ilgili şu sözleri söylemiştir; “Bütün kadınların birleşerek Aphra Behn’in mezarına çiçek bırakması gerekir,

zira kadınlara inandıkları şeyi söyleme hakkını kazandıran odur.”

Dünyadaki ilk kitap fuarı

İlk kitap fuarı 1480 yılında Frankfurt’ta düzenlemiştir.

Dünya tarihinde bilinen ilk kadın oyun yazarı

İlk kadın oyun yazarı Hrosvitha’dır. Yaşamı boyunca altı Latince komedi kaleme aldığı bilinmektedir.

İlk polisiye hikâye

İlk polisiye hikayesi Morgue Sokağı Cinayetleri, Edgar Allen Poe tarafından 1841 yılında kaleme alınmıştır.

Bilinen ilk aşk şiiri

Sümerli bir rahibe tarafından Kral Suşin’e yazılmıştır ve yedi kıtadan oluşmaktadır.

İlk gotik roman

İlk gotik roman Horace Walpole tarafından 1764 yılında yayımlanan Otrano Şatosu’dur.

Dünyada yazılmış ilk bilimkurgu

Dünyada yazılmış ilk bilimkurgu Samsatlı Lukianos tarafından True History adıyla yazılmıştır.

Yazılan en kapsamlı ilk ansiklopedi

Yazılan en kapsamlı ilk ansiklopedi Gaius Plinius Secundus tarafından Naturalis Historia adıyla derlenmiştir ve toplam 37 kitaptan oluşmaktadır.

İlk biyografi yazarı

Plutarkhos olarak bilinmektedir ve günümüze ulaşan eseri Paralel Yaşamlar’dır.

İlk yazılmış psikolojik roman

Yazılmış ilk psikolojik roman Madame de Lafayette tarafından Prenses Dö Klev adıyla yayımlanmıştır.

Dünyada bilinen en eski destan: Gılgamış Destanı

Ölümsüzlüğü arayan bir kralın öyküsüdür. Destana konu olan kral Gılgamış İÖ 3000 yıllarının ilk yarısında Mezopotamya’daki Uruk kentinde hüküm sürmüştür. Ölümsüzlüğün ve bilginin peşindeki insanı yücelterek anlatan Gılgamış Destanı, günümüze kalabilmiş, bilinen en eski destandır.

 

İlk realist roman

Dünya edebiyatındaki ilk realist roman : Gustave Flaubert / Madame Bovary  

Yazı: Funda KARAKÖY