Yekta Güngör Özden

Şair ve yazar, hukukçu. 5 Haziran 1932, Niksar / Tokat doğumlu. Ulucan İlkokulu (1941), Niksar Ortaokulu (1946), Sivas Lisesi (1951), Ankara Hukuk Fakültesi (1956) mezunu. Öğrencilik yıllarında AÜ Talebe Birliği Yönetim Kurulu üyeliği ve Türkiye Millî Talebe Federasyonu Yayın Komisyonu Başkanlığı yaptı. 1960-61’de Türkiye Millî Gençlik Teşkilâtı İkinci Başkanlığı görevini üstlendi, Ankara Türk Devrim Ocaklarının kurucuları arasında yer aldı. Ayrıca Türk Hukukçular Birliğinin kurucu genel başkanlığını yaptı. Bir süre AÜ Ziraat Fakültesi ve Karayolları Genel Müdürlüğü Personel Dairesinde çalıştı. Ankara Barosunda değişik görevlerde bulunduktan sonra 1965-66’da genel sekreterlik, 1972-74’te başkanlık görevlerini yürüttü. Bu arada öğretmenlik ve öğretim görevliliği yaptı. 1979 yılına kadar kadar serbest avukat olarak çalıştı. Bu dönemde CHP, Ulus gazetesi, ODTÜ gibi kuruluşlar ile İsmet İnönü ve Bülent Ecevit gibi ünlülerin avukatlığını üstlendi. 1988’de Anayasa Mahkemesi Başkan Vekilliğine, 1991’de ilk kez, 1995’te ikinci kez  Anayasa Mahkemesi Başkanlığına getirildi.

Özden, emekli olduktan sonra Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığına (1998), Türk Hukuk Kurumu Başkanlığına (2000) ve CDP Genel Başkanlığına (2002) seçildi. Hacettepe Üniversitesi İktisadî ve İdari Bilimler Fakültesinde yüksek lisans ve doktora düzeyinde Anayasa Sorunları ve Siyasal Sistemler, Ufuk Üniversitesinde Anayasa Yargı ve Türk Devrim Tarihi dersleri verdi. Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu, Atatürkçü Düşünce Derneği, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Türk Hukuk Kurumu, Edebiyatçılar Derneği ve Türkiye Felsefe Kurumu üyesidir.

Yazı ve şiirlerini; Ulus (1966-70), Milliyet (1979-86), Cumhuriyet (1980-86), Akşam (1967), Barış (1971-80), Ankara Ekspres (1986), Yeni Asır (1984), Sesimiz (Tokat, 1980-86), Tokat Postası, Öğretmen (1967), Niksar’ın Sesi (1970-80), Dünya (1980), Bugün (1972-75) gazeteleri ile Varlık (1953-57), Devrim Gençliği (1952-54), Devrimci (1960-61), Kemalist Ülkü, Devinim, Yeni Adalet, Sanat Çevresi, Türk Dili (1953-85), Çağdaş Türk Dili, Yazko, Karşı, Aykırı Sanat, Yeni Adana, Türk Solu, Düşün, Devlet, Yankı (1980-85), Mülkiyeliler Birliği, İş Bankası, SSK, Atatürkçü Düşünce gibi dergilerde yayımladı. Kendisi de Türkiye Hukuk Dergisi’ni çıkardı (1975, 4 sayı), Ankara Barosu Dergisi’nin yazı kurulu üyeliğini yaptı. Güfteleri kendisine ait olan on şarkı, iki marş, bir senfoni vardır. Ayrıca Avukatlık Yasası’ndaki “Avukatlık Andı” ve KKTC’nin “Bağımsızlık Andı”nın yazarıdır.

Çeşitli kuruluşlardan Atatürkçülükle ilgili çalışmaları nediniyle ödüller aldı. Birçok defa Yılın Hukukçusu seçildi. Pek çok üniversiteden onursal doktora payesi aldı. 1988’de Dil Derneği Türk Dili Onur Ödülü, 1995’te Ankara Rotary Kulüpleri “Uluslararası Rotary Paul Haris Dostluk Madalyası”, 1998’de Sanat Kurumu Onur Ödülünü aldı. Ankara Batıkent’teki bir parka adı verildi.

“Y.G. Özden sezdirmez, eğretilemeler yoluyla değinmez ölüme ve ölüm sözcüğüne; açık seçik ve doğrudan söyler, sözünü esirgemez. Ancak, ‘ölüm’e ve zaman’ın tümden yitirilişine, yani ‘son’a gelinceye değin yaşamın türlü alanlarından geçirir şiirini; toplumsal ve yurtsal savaşımlardan, yalnızlıklardan, dostluklardan, sevgilerden, bilinçle yaşanmış bir ömrün uğrak noktalarından ve daha bin türlü yaşam kesitinden su içirir dizelerine.” (Burhan Günel)

ESERLERİ:

ŞİİR: Dilek (1953), Taş Ayna (1960), Bir Gün Belki (1981), Atatürk İçin Şiirler (1981), Çağrı Barışa, Özgürlüğe, Mutluluğa (1991), Yüreğim Güneş (1991), Tançiçeği (öncekilerden seçme şiirler, 1998), Atatürk Şiirleri (1998), Kendine Tutsak Yürek (2001).

DENEME-İNCELEME: Devrimci (1960, ortak yayın), Hukukun Üstünlüğüne Saygı (1990), İnsan Hakları, Laiklik, Demokrasi Yolunda (1994), Her Zaman Atatürk (1994), Her Zaman Atatürk’le (1995), Atatürk Sizsiniz (1995), Atatürk Türkiye’dir (1997), Atatürk Ölümsüzdür (1997), Atatürk ve Din (1999), Hukuk ve Demokrasi Savaşımı (2001), Cumhuriyetçi Demokrasi (2001), Atatürk ve Atatürkçülük (2003), Laiklik İçin (2004), Müdafaa-i Hukuk Ruhu, Kuva-yı Milliye Ateşi (2004).

DERLEME: T.C. Anayasası (1971), Atatürk ve Hukuk (1982), Başveren Bir İnkılâpçı (Falih Rıfkı Atay’dan, 1983), T.C. Anayasası, Anayasa Mahkemesi Kuruluş Yasası ve İçtüzüğü (1987), Hukuk Rehberi (1967, 7. bas.1987), Anayasa Yargısı (1996).

ANTOLOJİ: Aşkımız Şiirimiz (1999).