Tokat Turhal İlçesi

Turhal ilçesi; sırasıyla Roma, Bizans, Danişment, Selçuklu, İlhanlı, Ertana, Kadı Burhanettin ve son olarak 1392 yılında da Osmanlı Devleti'ne katılmıştır. 1944 yılında Tokat'a bağlı bir ilçe olmuştur.

İLÇE TARİHİ

Turhal'ın günümüze kadar yazılmış bir tarihi bulunmadığı için, hangi tarihte, kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bugüne kadar yapılan Araştırmalarda adı KAŞEN-KURAŞAR-KASİURA-GAYGURA-TURNALİT olarak geçmektedir. Turhal kalesinde bulunduğu söylenen iki kitabenin Sümer yazısı ile yazılmış olması, Turhal'ın tarihçesinin Sümerlilere kadar uzandığını göstermektedir. Sümerlilerin M.Ö 3000'li yıllarda yaşadıkları düşünülürse Turhal'ın kuruluş tarihinin günümüzden yaklaşık 5000 yıl öncesine dayandığı anlaşılmaktadır. Pers soylularından Ariaretes, Gaziura'yı (Turhal) başkent yapmıştır. Mütareke ve Milli Mücadele yıllarında Turhal Mustafa Kemal Paşa önderliğinde tüm varlığını ortaya koymuş, kurtuluş savaşı sırasında yüzlerce şehit vermiştir. Milli Mücadelenin en önemli adımı olan Samsun'dan Havza ve Amasya'ya oradan da Sivas'a geçen Mustafa Kemal Paşa'nın güzergâhında Turhal vardır. Turhal, Osmanlı idari yapısında üç yüz haneli bir bucak merkezi iken 1892 yılında Belediye teşkilatı kurulmuş ve 01.09.1944 yılına kadar Tokat'a bağlı bir bucak olarak idari yapıda yer almıştır. Bu tarihten itibaren ilçeye dönüştürülen Turhal 1934 yılında Şeker Fabrikasının açılmasıyla ekonomik ve sosyal açıdan hızla gelişmeye başlamıştır.

COĞRAFİ YAPI

Turhal İlçesi 40 derece 18 dakika enleminin ve 36 derece 06 dakika boylamının kesiştiği yerdedir. İlçenin yüzölçümü 911 km karedir. İlçe merkezi 493 rakımdadır. İlçenin kuzeyinde Amasya İli ve Erbaa İlçesi, güneyinde Pazar İlçesi, batısında Zile İlçesi, doğusunda Tokat İli yer almaktadır.Turhal İlçesi bağlı olarak 6 kasaba, 47 köy ile Tokat İlinin en büyük ilçesidir. İlçenin köylerinden 27 adedi dağlık ve kırsal, 20 adedi ise ova yerleşim alanlarındadır. Türkiye'nin en büyük ırmaklarından birisi olan Yeşilırmak, Turhal şehir merkezinin ortasından geçip ikiye bölmektedir. İlçede mevcut ormanlık ve fundalık alanların toplamı 40.386 hektar tarım alanlarının toplamı 35.380 hektar, çayır ve meraların toplamı 8.908 hektar, tarım dışı arazilerin toplamı 6.246 hektardır. İlçenin en büyük su kaynağı Yeşilırmak olarak görülmektedir. Köse dağından çıkan Yeşilırmak 365 km'de Almus barajına ulaşır. Baraj çıkışından itibaren Tokat ve Kazova'ya girer. Buradan Turhal Ovası'nı geçerek Dazya ve Kuruçay derelerini alır. Amasya İli'nde Çekerek çayı ile birleşerek devam eder. Turhal İlçesi Orta Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasında geçit konumdadır. Bu nedenle nispeten ılıman bir iklimin tesiri altındadır. Ortalama yıllık sıcaklık kışın -3 ve 5 derece, yazın ise 13-35 derece arasında değişmektedir.

EKONOMİK YAPI

İlçemizde ekonomik yapı Tarım, Hayvancılık ve Sanayi Ticaretten oluşmaktadır. Tarım İlçemizde tarıma elverişli alanların %59'u kıraç, %41'i sulanabilir durumdadır. Sulanan arazilerin %80'i Yeşilırmak'tan su alan sağ ve sol sahil su kanallarından temin edilen sularla, sulanmaktadır. Geriye kalan %20'i ise yöresel kaynaklarla sulanmaktadır. İlçemizde yetiştirilebilen tarım ürünleri içerisinde hububat ön plandadır. Bunun yanında sofralık domates, şeker pancarı, yağlık ayçiçeği, yem bitkileri (fiğ, yonca,silajlık mısır) ve her çeşit meyve ve sebze yetiştirilmektedir. Hayvancılık İlçemizin en önemli geçim kaynaklarından biriside hayvancılıktır. İlçemizdeki büyükbaş hayvan sayısı 55.000, küçükbaş hayvan sayısı 35.000 olup, toplam 90.000 hayvan varlığımız mevcuttur. İlçemizde ayrıca haftada bir hayvan pazarı kurularak ilçe dışına canlı hayvan satışı yapılmaktadır. Hayvansal ürünler arasında et, süt, tereyağı, peynir, çökelek ve yün önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca yumurta satışı da yapılmaktadır. Sanayi ve Ticaret İlçemizde Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı Turhal Şeker Fabrikası, S.S. Pancar Ekicileri Kooperatifi bulunmakta olup, Özel sektöre ait ise 76 iş yeri mevcuttur. İlçemizde halen faal olan 2 adet S.S. Küçük sanayi sitesi, 1 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. İlçemiz ekonomisine canlılık getirecek olan Turhal OSB için gerekli olan prosedür tamamlanmıştır. 594,230 m² olan arsanın proje ve mühendislik hizmetlerinin 2. aşaması bitmiş ve arsa tahsislerine başlanmış olup, 23 firmaya arsa tahsis edilmiş olup, 1 firma üretimde.3 firma üretime ara vermiş olup, 2 firmaya arsa tahsis edilmiş olup proje aşaması devam etmektedir. İDARİ YAPI İlçemizde 6 belde ile birlikte 47 köy 22 adet mezra bulunmaktadır. İlçe merkezinde 30 mahalle mevcuttur. İlçe merkezinde meskenler genelde betonarme, köyler ise ahşap ve betonarme yapılardan oluşmaktadır. Söz konusu yerleşim alanları genel olarak, toplu yerleşim durumunda olup, dağınık değildir.

RAKAMLARLA TURHAL

Kuruluş Yılı: 1944 Rakım: 493 m Yüzölçümü: 911 Km2 İl Merkezine Uzaklığı: 45 km Toplam Nüfus: 79.844 Belediye Sayısı: 7 Köy Sayısı: 47