Tokat; Ali Paşa Camii

Ali Paşa Bosnalı olup Enderunda yetişmiştir. II. Bayezid'in kızı, Selçuk Sultan'ın kızından torunu olan Fatma Sultan ile evlenmiştir.

Çeşitli saray ağalıklarında bulunduktan sonra, Erzurum (3 defa) Karaman, Bağdat, Sivas, Anadolu Beylerbeyliklerinde görev yapmıştır. Ali Paşa Erzurum Beylerbeyi iken 10 Safer 980 (2 Haziran 1572)tarihinde hastalanarak vefat etmiştir. Temerrüt Ali Paşa, Erzurum Beylerbeyi olduğu sırada Sivas Defterdarı oğlu Mustafa Bey'in vefat etmesi üzerine Tokat'ta bir türbe ve yanına cami yapılmasını istemiştir. Caminin bitmesine yakın Ali Paşa'nın vefat etmesi üzerine ortaya çıkan maddi sorunlar nedeniyle , doğu ve batı tarafındaki duvar kalıntılarından anlaşılacağı üzere son cemaat yerinin dıştan ikinci bir kademe ile kapatılması planlandığı halde bundan vazgeçilmiştir. Ayrıca aynı sebeple avluya dönemin imkanlarına göre daha mütevazi olan ahşap şadırvan yapılmış bu sebeple Tokat XVI. yy.'dan günümüze orijinal süslemeleri ile ulaşan tek ahşap şadırvana sahip bir yer olmuştur. Kare gövde üzerine sekizgen bir kasnak üzerine oturan 11.50 cm. çapındaki kubbesi ikisi kıble duvarına gömülü sekiz adet ayak ile taşınmaktadır. Kıble duvarı dışında taşıyıcı ayakların arası birer eyvan gibi düzenlenerek bu alanlar camii harimine kazandırılmıştır.